Remarks by UN Envoy to Somalia at joint HLPF-SDRF meeting the Copenhagen High-Level Partnership Forum.

Filed under: Wararka |

Remarks by UN Envoy to Somalia at joint HLPF-SDRF meeting

Your Excellency Mr President, the co-chair, Your Excellency Mr Prime Minister, Honourable Ministers, Members of Parliament, distinguished representatives from the Puntland, the Interim Jubba Administration, Benadir, Galmadug and civil society. I want to add my welcome to all our partners, Somali and international. I am particularly pleased to see high level representatives from Puntland and the Interim Jubba Administration, and I welcome their commitment to participate in the Copenhagen High-Level Partnership Forum.
Nicholas Kay
Overall Somalia, I still maintain, is moving in the right direction. Whatever the difficulties we face today, and the President and Prime Minister have alluded to them, Somalia is in a better state today as a result of our collective efforts than it has been in a generation, and we should not lose sight of that.

This progress has been the result of partnership.

Partnership between Somalis and the international community. The joint SNA-AMISOM offensive has successfully created space for political and economic progress. International economic investment is significant and growing. And the work of the Financial Governance Committee is crucial in improving public financial management and building donor confidence.

But the most important partnership has been between the Somalis. The Somali-led state formation process has delivered concrete results. I hope that we will soon be able to welcome the Interim South West Administration and an Interim Central Regions Administration. These and other Somali-led successes have been the result of a partnership between His Excellency the President and Prime Minister. For almost a year, their collective leadership has given Somalis and international partners faith and confidence in the Federal Government and in Somalia’s political future.

But we stand at a watershed moment. As we look forward to Copenhagen we need unity, stability and delivery. The cycle of political instability and bureaucratic paralysis that plagued previous administrations should not continue. It risks undermining the progress achieved by our collective efforts and by the SNA and AMISOM. And it endangers the achievement of Vision 2016, which is the centre-piece of the entire “New Deal” Compact process.

We all need to do better. Whether we talk about political stability or economic development, what we shall achieve depends on what we put in. The Compact remains the best framework to do this. International partners need to live up to the partnership principles, and their commitments in the Compact. But we also need to recognise that this is less likely to happen in a politically unstable environment.

On behalf of the UN and many international partners in this room today, I appeal to the political leadership of this country to find a way to manage their differences. These are not normal times. They call for extraordinary measures. The next six months will determine whether Somalia achieves its goals in Vision 2016. The key state-building laws, commissions and processes need to be established. This is make or break. There is no time to lose.

I therefore appeal to the President and Prime Minister to commit to working jointly on these challenges, in a structured and formal political “joint venture”. This is not a time for dogmatic interpretation of texts. This is a time to rise above differences and unite in a common enterprise. Both political realities and constitutional niceties need to be recognised. I appeal to you to agree special measures to govern your relations and working practices, which will allow delivery of key tasks in the coming six months: the tasks that you have both referred to and elaborated on, a long list of Commissions and laws. By that time the National Independent Election Commission will be up and running and planning for elections will be on course; the Boundaries and Federation Commission will be operating and future federal member states being established; the national consultation on the Constitution will be underway and the Independent Constitutional Review and Implementation Commission well and truly functioning. In short the foundation stones will be laid for the future Somalia, the Somalia of 2016 and beyond. This is the challenge to be met. Failure now will be a failure in the eyes of the world and, more importantly, a shattering of the hopes and dreams of millions of Somalis.

We have a tough road ahead of us. But the fact that we have come so far by working together should inspire us to go further. We have a collective responsibility to stay the course for the sake of Somalia’s future and for regional and international security and stability. I hope today that we will make concrete progress in preparation for the Copenhagen High Level Partnership Forum. Unity, stability and delivery should be our watchwords. We should demonstrate today the spirit of partnership and commitment to the common interest that will, I hope, see Somalia through this current difficult moment.

We have only a week to decide whether Copenhagen will be a moment of profound and sad reflection, or a celebration of difficulties overcome. As the President and the Prime Minister have said, this will be a Somali-owned choice.

******************************************************************************************************************

Hadalkii Furitaanka ee Ergeyga Gaarka ah ee Xoghayaha Guud
Madasha Wax Wadaqabsiga Heerka Sare-Guddiga Haga Sanduuqa Horumarinta iyo Dibudhiska Soomaaliya
10 November 2014

Mudane Madaxweyne, oo ah La-Guddoomiyaha, Mudane Ra’iisal Wasaare, Mudaneyaasha Wasiirada, Mudaneyaasha Xildhibaanada Baarlamaanka, wakiillada sharafta leh ee ka socda Puntland, Maamulka Jubba ee Ku-Meelgaarka ah, Maamulka Gobolka Banaadir, Galmudug iyo bulshada rayidka.

Waxaan rabaa inaan sidoo kale soo dhoweeyo dhammaan saaxiibadeena hawsha nala wadaaga, kuwa Soomaaliyeed iyo kuwa ka socda caalamka kale intaba.

Waxaan si gaar ah ugu faraxsanahay in wafdi heer sare ah ka yimid Puntland iyo Maamulka Jubba ee Ku-Meelgaarka ah, waxaana soo dhoweynayaa sida ay uga go’antahay inay ka qaybgalaan Madasha Wax Wadaqabsiga Heerka Sare ee Copenhagen.

Waxaan weli ku adkaysanayaa in Soomaaliya, guud ahaan, ay u socoto dhanka saxda ah. Si kastaba ha ahaadaan dhibaatooyinka maanta na horyaalla, Madaxweynaha iyo Ra’iisal Wasaarahaba way tilmaameene, Soomaaliya maanta way ka wanaagsantahay sidii ay ahayd muddo dheer ooh al fac ah, waxaana taa sabab u ah dadaalka wadajirka ah ee aan hayno, taa waa inaan maanka ku hayno.

Horumarkan la gaaray wuxuu ka dhashay iskaashiga iyo hawlwadaagga, iskaashiga ka dhexeeya Soomaalida iyo beesha caalamka.

Hawlgalka dagaal ee wadajirka ah ee ay wada galeen Ciidamada Qalabka Sida iyo AMISOM wuxuu ku guuleystay inuu abuuro fursad lagu gaaro horumar siyaasadeed iyo mid dhaqaale. Maalgashiga dhaqaale ee caalamiga ah wuu mid la taaban karo waana sii kordhayaa. Hawsha Guddiga Maamulka Maaliyadeed aad bay muhimad ugu leedahay sare u qaadidda maaraynta maaliyadeed iyo dhisidda kalsoonida deeqbixiyeyaasha.

Hasee ahaatee, iskaashiga ugu muhimsan wuxuu ahaa midka Soomaalida ka dhexeeya. Hanaanka maamul-dhisidda ay Soomaalidu garwadeenka ka tahay waxaa ka soo baxay natiijooyin wax ku ool ah. Waxaan rajeynayaa inay noo suurowdo inaynu dhowaan soo dhoweyno Maamulka Ku-Meelgaarka ah ee Koonfur Galbeed iyo Maamul Ku-Meelgaar ah oo ay yeeshaan Gobollada Dhexe. Guulahan iyo kuwo kale ee ay Soomaalidu garwadeen ka yihiin waxay ka dhasheen wadashaqaynta ka dhexeysa Madaxweynaha iyo Ra’iisal Wasaaraha. Ku dhowaad hal sanno, hogaankooda oo wadajir ah ayaa Soomaalida iyo bulshada caalamkaba siiyay rajo iyo kalsooni ay ku qabaan Dowladda Federaalka iyo mustaqbalka siyaasadeed ee Soomaaliya.

Hase ahaatee, waxaynu maanta maraynaa marxalad xasaasi ah. Annagoo ku hanweyn inaan tagno Shirka Copenhagen, waxaynu u baahanahay midnimo, xasillooni iyo hawl-qabad. Waa inaan sii soconin oo la joojiyo xasillooni darrada siyaasadeed ee soo noqnoqotay iyo maamul xumaanta wax kasta xakisa ee ragaadiyay dowladihii hore. Waxay khatar ku yihiin inay carqaladeeyaan horumarka aynu ku gaarnay dadaalkeena wadajirka ah iyo guulaha ay gaareen Ciidamada Qalabka Sida iyo AMISOM. Waxay kaloo khatar gelinayaan horumarka laga gaaray Aragtida 2016, oo udug dhexaad u ah hanaanka “Hiigsiga Cusub” oo idil.

Dhammaanteena waxaan u baahanahay inaynu sameyno hawl sidan ka wanaagsan. Ha ahaato markaan ka hadlayno xasillooni siyaasadeed ama horumar dhaqaale, guusha aynu gaarayno waxay ku xirantahay dadaalka aan gelino. Heshiiska Hiigsiga Cusub waa hanaanka ugu wanaagsan ee taas lagu sameyn karo. Saaxiibada caalamka ee hawsha nala wadaaga waxay u baahanyihiin inay ka soo baxaan mabaadi’da wadashaqaynta, iyo ballanqaadyadoodii ay ku galeen Heshiiska Hiigsiga Cusub. Laakiin sidoo kale waxaynu u baahanahay inaan garowsano in taasi ay adagtahay inay dhacdo haddii ay jiraan duruufo aan siyaasad ahaan xasilloonayn.

Anigoo ku hadlaya magaca Qaramada Midoobay iyo saaxiibo badan oo caalami ah ee hawsha nala wadaaga oo qolkan nala jooga maanta, waxaan ugu baaqayaa hogaanka siyaasadda dalkan inay helaan hab ay ku maareeyaan khilaafkooda. Waqtigan aan joogno ma aha waqti caadi ah. Waqtigan aan joogno wuxuu u baahanyahay in la qaado tallaabooyin aan caadi ahayn. Lixda bilood ee soo socota ayaa xaddidi doonta in Soomaaliya ay gaareyso yoolkeeda ee ay ku bartilmaameedsanayso Aragtida 2016. Waxaa loo baahanyahay in la sameeyo xeerarka, guddiyada iyo geeddi-socodyada ugu waaweyn ee dowlad-dhisidda. Tani waa nolol iyo geeri u dhexeysa. Mana jiro waqti dheer oo la iska lumiyo.

Sidaa darteed, waxaan ugu baaqayaa Madaxweynaha iyo Ra’iisal Wasaaraha inay ballanqaadaan inay si wadajir ah caqabadahan uga wada shaqeeyaan, iyagoo raacaya hanaan wada shaqayn siyaasadeed oo habaysan oo rasmi ah. Waqtigan ma aha waqti lagu murmo fasiraadda qoraallada buugagga iyo xeerarka. Kani waa waqtigii la illoobi lahaa khilaafaadka loona midoobi lahaa hawl iyo waxqabad wadajir ah. Waa in la garowsadaa xaqiiqada siyaasadda iyo hab-qoraalka dastuurka intaba. Waxaan inku baaqayaa inaad isku afgarataan tallaabooyin gaar ah oo lagu xukumo xiriirkiina and hanaanka wadashaqayntiina, oo ogolaan doona in hawlaha muhimka ah lagu qabto lixda bilood ee soo socota: oo ah hawlaha aad labadiinuba tibaaxdeen ood faahfaahiseen, oo ah liis dheer oo ay ku jiraan guddiyo iyo xeerar. Marka waqtigaas la gaaro, Guddiga Madaxabanaan ee Doorashooyinka Qaranka waa la sameyn doonaa waana shaqeyn doonaa, waxaan socon doona qorshaha loogu jiro doorashooyinka; Guddiga Xudduudaha iyo Federaalaynta wuu shaqayn doonaa, waxaana la sameyn doonaa dowlad-goboleedya mustaqbalka xubnaha ka noqonaya federaalka; wadatashiga qaran ee dastuurkana wuu socon doonaa, waxaana si fiican oo dhab ah u hawlgeli doona Guddiga Madaxabanaan ee Dibueegidda iyo Hirgelinta Dastuurka.

Haddaan soo koobo, waxaa dhidibada loo taagi doonaa Soomaalida mustaqbalka, oo ah Soomaaliyada 2016 iyo inta ka dambeysa. Tani waa caqabada loo baahanyahay in laga gudbo. Haddi tan lagu guuleysan waayo, waxay guuldarro u noqonaysaa addunka oo idil, weliba, oo kaba sii daran, waxay kala daadinaysaa rajada iyo riyada dadka Soomaaliyeed ee malayiinta ah.

Waxaa naga horeeya waddo adag. Laakiin maadaama aan halkan soo gaarnay anagoo wadashaqaynayna, taasi waa inay na siisaa yididiilo ah inaynu intaa ka badan sii socono. Waxaa mas’uuliyada wadajir ah naga saarantahay inaynu waddada hayno anagoo u shaqeynayna mustqbalka Soomaaliya iyo amniga iyo xasilloonida gobolka iyo kan caalamkaba. Maanta waxaan rajeynayaa inaynu horumar wax ku ool ah ka gaarno isu diyaarinya Madasha Wax Wadaqabsiga Heerka Sare ee Copenhagen. Halqabsigeenana waa inuu noqdo midnomo, xasillooni and waxqabad. Maanta waa inaan muujinaa niyadda ah wadashaqayn iyo u heellanaanta danta guud, oo aan rajeynayo inay Soomaaliya ka saari doonto dhibaatada maanta.

Doddobaad keliya ayaa nooga haray inaynu go’aansano in madasha Copenhagen ay noqon doonto waqti reeba xusuus murugo qotodheer leh, ama waqti loo dabbaaldego dhibaatooyinkii oo laga gudbay. Sida Madaxweynaha iyo Ra’iisal Wasaarahaba ay sheegeen, go’aankaasi wuxuu noqon doonaa mid ay Soomaalidu leedahay.