Cabdishakuur Cali Nuur
SALMON
Maansadan magaceeda waxaa la yiraahdaa Salmon. Nin aan saaxiibnahay ayaa iga sheekeeyey arrin uu ka akhriyey wargeysyada Ingiriiska. Arrintu waxay ahayd kalluumeeysato Boqortooyada Midowdey [BM], gaar ahaan Reer Scotland, intay Norway tageen ayay dhowr haloo kalluunka Salmon oo qaaliga ah ka soo qaateen oo ku tarmiyeen deegaankooda. Dabadeed Norway oo ogaatay iyo dacwad culus oo halkaa ka billaabantay.
Wuxuu warkaa ku sii xiriirshey sida badda Soomaaliya lug-gelis u tahay oo aan loo kala lahayn. Waxaan garanwaayay saaxiibkay wax aan ugu jawaabo. Waayo isagu Soomaaliya way la nooshahay oo wuxuu u haystaa wax ummadaha jira la babardhigi karo. Aniguna aragti ka duwan ayay ila leedahay. Maasadan ayaad, akhristow, ka heli doontaa meesha ay ila tahay.
Sababtaa ayay Salmon ku timi, waxayna tidhi:
Saacidow waraabaa
Seben yidhi, “dad baan ahay”,
Waa la soo dhoweeyoo
Say looga dhigey gabadh.
Markii sooryo wacan iyo
Xeeryo subag leh la hordhigey,
Suu yidhi, “Sucaadeey,
Soortu maaha taydii”.
Illayn sayma-lagu-reeb
Waligii sed bisil iyo
Hilbo solan ma uu arag.
Saacid waa su’aale,
Sidee baa Sucaado
Bahal loola seexshey?
Aan ka sii jawaabee,
Si kaleeto maahee,
Soomaalay ka dhalatoo
Sinji kale hadday tahay
Seeraa u dhexeeyn laa
Suuyaday siyaarada
Isku soo sawirilayd.
Saacidow waraabe,
Mar kaleeto soo noqoy,
Isagoo sabaya yidhi:
“Anigu samaddoon iyo
Sayid aamminaan ahay.”
Soomaali waxay tidhi:
“Waa sidii la rabaye
Saabuun bal sii hay,
Ilaa iyo salaaddii!”
Waa siduu ahaaye,
Saabuun candhada goo
Sebigii faruur jar.
Subixii baa lagu yidhi:
“Samaddoon bal sooddaa!”
“Samaddoonba maahiye,
Sidee bay u nuugtaa,
Maxay-se ka nuugtaa?”
Ku salaan dadkii yimi.
Waa su’aal kaleetee,
Sidee bahal loogu dhiibey?
Aan ka sii jawaabee,
Soomaalaa u curatay
Oo salfudeed ku caan ah,
Iyagoo sabool ah
Sidkahooda oo dhalay
Saamiga ay lahaayeen
Sahal isu seejaan.
Saacidow sidoo kale,
Inan yare silloonoo
Sina looga roonyahay
Soof adhi la joogtaa
Saani-xumi ku soo baxay.
Wuxuu yidhi: “Sareedooy!
Naas siinad wacan baa
Sadrigaaga saarane.”
’Soco!’ buu sugaayaye
Say tidhi, silloontii:
”Kanna waa sidiisa.”
Soomaalaa sidaas ahe,
Saariq dibed-wareeg ah
Saaqid soo habaabay,
Sedkoodii aasnaa
Sirahoodii duugnaa
Inta ay u saafaan
Oo sarta uga saaran
U kala sifeeyaan
Senti li’i ku qaataan.
Adiguna sidaa tiri,
Saddexdii Salmoonoo
Noorweejka laga sirey
Ingiriisku soo xaday
Sawaxankii ka daba yimi
Salowgii ka yeerey,
Dawlado isku seegeen
Wixii duunyo laga simay,
Wixii salliyo badan iyo
Gogol la soo fariistay,
Wixii sadarro adag iyo
Shuruuc waarta laga qoray.
Si yar waxaad u eegtey
Sinjigaad u dhalatiyo
Wixii laga salfaday maal,
Wixii samagyo laga dhacay
Sinnaba laysu weyddiin,
Waxaad yare saluugtay
Noorweejkaa saas ah
Soomaalidaa sidaa ah.
In sabo dusheed iyo
Duni keliya joogaan
Bal salmoon ha joogee,
Dad bay bahallo siiyaan.
Si kaleeto maahee,
Markay saaqideen oo
Saawiyadii noloshiyo
Dawladnimadii seegeen,
Yaa soone xiran iyo
Siibad lagu xereeyey
Sakan looga yeeley.
Kuwii siligga geliyey
Markay soo dhexqaadaan,
Sidaanu maxay tahay?
Su’aashuba ma joogto,
Sariiraha la safayee
Oo kala sarreeyee
Midka hoose leeyahay.
’Sidee iiga sare maray,
Midka iga sarreeyaa?’
Seedaha isu haystaan
Isu silic dilaayaan.
Sooc kale sidoodaba;
Saar waxay yiraahdaan,
Saddexdaa qol noo goo!
Sababtuna maxay tahay?
Sariiraha dhexyaalla
Saan u kala sarreeynnoo
Waa sameeyn karaynnaa.
Soorta aad sameeyso
Markaad soo dhoweeyso
Saa u cuni karaynnaa,
Si loo faraxashtaana
Waa sigi karaynnaa
Saxaro wayska xiirnaa,
Siligganu muxuu yahay,
Sidee uga baxaynnaa,
Oo sidan u dhaannaa?
Su’aashu ma taagna.
Sida ay arrini tahay
Anigu saaka kuu saray
Iyana saaddambay garan.
Cabdishakuur Cali Nuur